Wspólnik spółki jawnej a preferencyjny ZUS – czy przysługuje?

Wspólnicy spółek jawnych, w kontekście obowiązków wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), znajdują się w specyficznej sytuacji. Zasadniczo, wspólnik spółki jawnej nie ma prawa do korzystania z preferencyjnych składek ZUS. Istnieje jednak pewien wyjątek, który umożliwia obniżenie składek w określonych przypadkach, szczególnie gdy wspólnik równocześnie prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą.

Status wspólnika spółki jawnej w kontekście ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych traktuje wspólnika spółki jawnej jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Zgodnie z przepisami Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wspólnik spółki jawnej jest zobowiązany do samodzielnego opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W szczególności oznacza to, że wspólnik spółki jawnej musi zgłosić się do ZUS jako płatnik składek na własne ubezpieczenia, a zgłoszenie należy dokonać w ciągu 7 dni od dnia wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), stosując formularz ZUS ZFA. W zgłoszeniu należy użyć specjalnego kodu tytułu ubezpieczenia – 05 43 XX, który identyfikuje wspólnika spółki jawnej.

Preferencyjny ZUS – komu przysługuje i na jakich zasadach?

Preferencyjny ZUS to ulgi w składkach społecznych, które przysługują przedsiębiorcom rozpoczynającym działalność gospodarczą. Obejmuje to m.in. ulgę na start oraz tzw. mały ZUS.

• Ulga na start – przez pierwsze 6 miesięcy działalności przedsiębiorcy nie płacą składek na ubezpieczenia społeczne, a jedynie obowiązkową składkę zdrowotną.
• Preferencyjne składki ZUS (mały ZUS) – po upływie ulgi na start przedsiębiorcy mogą przez kolejne 24 miesiące płacić obniżone składki społeczne, liczone od podstawy wynoszącej co najmniej 30% minimalnego wynagrodzenia. Po tym okresie, przy spełnieniu odpowiednich kryteriów dochodowych, dostępny jest program Mały ZUS Plus.

Te udogodnienia są dedykowane dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą lub działających w ramach spółki cywilnej, a spółka jawna nie kwalifikuje się do tych ulg.

Wspólnik spółki jawnej a ulgi ZUS

Zgodnie z przepisami, wspólnik spółki jawnej nie może skorzystać ani z ulgi na start, ani z małego ZUS. Takie rozwiązanie wynika z faktu, że wspólnik spółki jawnej jest traktowany inaczej niż osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę cywilną. Spółka jawna, jako forma działalności gospodarczej, nie kwalifikuje się do tych ulg.

Ponadto, pełne składki ZUS od pierwszego dnia działalności muszą również płacić wspólnicy innych spółek, takich jak spółka partnerska, spółka komandytowa czy jednoosobowy wspólnik spółki z o.o. Wspólnicy tych spółek również zobowiązani są do opłacania pełnych składek ZUS od podstawy wynoszącej 60% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, bez prawa do obniżenia składek.

Zbieg tytułów do ubezpieczeń i obniżenie składek ZUS

Chociaż wspólnik spółki jawnej domyślnie nie ma prawa do preferencyjnych składek ZUS, istnieje pewna możliwość obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne, wynikająca ze zbiegu tytułów do ubezpieczeń. Zbieg tytułów do ubezpieczeń oznacza sytuację, w której osoba podlega obowiązkowi ubezpieczeniowemu z więcej niż jednego źródła. Na przykład, jeśli wspólnik spółki jawnej jednocześnie prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i korzysta z ulgi na start lub małego ZUS, może on kontynuować płacenie preferencyjnych składek społecznych z tytułu JDG, a z tytułu bycia wspólnikiem w spółce jawnej – tylko składkę zdrowotną.

Ważne jest, aby kolejność była zachowana: jeśli najpierw założona zostanie JDG i przedsiębiorca skorzysta z ulg, a później zostanie wspólnikiem w spółce jawnej, wówczas JDG pozostaje głównym tytułem do ubezpieczeń, a wspólnik płaci pełne składki ZUS tylko z tytułu zdrowotnego związane ze spółką. W przypadku odwrotnej kolejności – najpierw spółka jawna, a potem JDG – wspólnik będzie zobowiązany do pełnego ZUS z tytułu spółki jawnej.

Podsumowanie

Wspólnicy spółki jawnej zasadniczo nie mogą korzystać z ulg ZUS, takich jak ulga na start czy mały ZUS, ponieważ przepisy wykluczają spółkę jawną z tego rodzaju wsparcia. Jedyną możliwością obniżenia składek ZUS przez wspólnika spółki jawnej jest sytuacja, w której przedsiębiorca prowadzi także jednoosobową działalność gospodarczą i korzysta z ulg ZUS na podstawie JDG. Z tytułu bycia wspólnikiem w spółce jawnej, wspólnik będzie zobowiązany jedynie do opłacenia składki zdrowotnej.