Składka zdrowotna 2026 – nowe zasady dla przedsiębiorców

Składka zdrowotna to obowiązkowe świadczenie opłacane do Narodowego Funduszu Zdrowia, które stanowi jedno z podstawowych obciążeń finansowych przedsiębiorcy. Jej wysokość i zasady rozliczania od lat budzą wiele kontrowersji. Od 2026 roku planowane są istotne zmiany w konstrukcji tej składki, które mają uprościć system, a zarazem wprowadzić bardziej sprawiedliwe rozwiązania, szczególnie dla osób osiągających niskie i średnie dochody.

Cel wprowadzenia nowych zasad od 2026 roku

Nowe regulacje dotyczące składki zdrowotnej mają na celu wyeliminowanie nierówności między przedsiębiorcami rozliczającymi się w różnych formach oraz wprowadzenie progresji odpowiadającej rzeczywistej zdolności podatkowej. Obecny system, oparty na wielu niezależnych podstawach i zasadach odliczeń, zostanie zastąpiony przez bardziej zunifikowaną strukturę.

Najważniejsze zmiany w składce zdrowotnej od 2026 roku

Podstawowym założeniem nowych zasad jest wprowadzenie dwuelementowej podstawy wymiaru składki:

• część ryczałtowa: obowiązkowa dla wszystkich przedsiębiorców,
• część procentowa: obowiązuje po przekroczeniu określonych progów dochodu lub przychodu.

Dodatkowo od 2026 roku zostanie zlikwidowana możliwość odliczania składki zdrowotnej od podatku dochodowego, co dotknie głównie przedsiębiorców korzystających z podatku liniowego i ryczałtu.

Część ryczałtowa składki zdrowotnej

Ryczałtowa składka zdrowotna w 2026 roku wyniesie 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to stała kwota obowiązująca:

• wszystkich przedsiębiorców niezależnie od wybranej formy opodatkowania (skala, liniowy, ryczałt),
• osoby współpracujące,
• podatników korzystających z karty podatkowej.

Składka ta będzie opłacana miesięcznie, niezależnie od poziomu dochodów, co zapewnia przewidywalność finansową dla najmniejszych firm.

Część procentowa składki zdrowotnej – kiedy i jak się pojawia?

Drugim elementem nowej składki zdrowotnej jest część procentowa, wprowadzająca element progresji. Obowiązuje ona dopiero po przekroczeniu określonego progu dochodu lub przychodu.

• Dla skali podatkowej i podatku liniowego: część procentowa wyniesie 4,9% od nadwyżki dochodu ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia.
• Dla ryczałtu: składka wyniesie 3,5% od nadwyżki przychodu powyżej 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia.

Dla przykładu, jeśli przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2025 r. wyniesie 8000 zł:

• część procentowa będzie dotyczyć dochodów powyżej 12 000 zł miesięcznie (1,5 x 8000) dla skali/liniowego,
• lub przychodów powyżej 24 000 zł miesięcznie (3 x 8000) dla ryczałtu.

W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy o niskich i średnich przychodach będą płacić tylko część ryczałtową, a część procentowa pojawi się dopiero przy wyższych dochodach.

Składka zdrowotna dla rozliczających się kartą podatkową

W przypadku podatników rozliczających się kartą podatkową nic się nie zmienia w zakresie procentowego komponentu składki. Obowiązywać będzie wyłącznie część ryczałtowa, czyli 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia.

Praktyczne skutki dla przedsiębiorców

Nowy model składki zdrowotnej oznacza uproszczenie dla wielu przedsiębiorców, zwłaszcza tych o umiarkowanych przychodach. Przewidywalna składka ryczałtowa zastępuje skomplikowane kalkulacje zależne od formy opodatkowania. Zmiany te mogą też pozytywnie wpłynąć na osoby dopiero rozpoczynające działalność gospodarczą.

Z drugiej strony, likwidacja możliwości odliczania składki zdrowotnej w podatku PIT oznacza wzrost rzeczywistego obciążenia dla przedsiębiorców rozliczających się liniowo lub ryczałtem. Dla części z nich, zwłaszcza przy wysokich dochodach, suma obciążeń może wzrosnąć.

Podsumowanie i rekomendacje

Od 2026 roku wszystkich przedsiębiorców obowiązywać będzie dwuelementowa składka zdrowotna: stała część ryczałtowa oraz część procentowa uzależniona od poziomu dochodu lub przychodu. Zmiany te upraszczają system, ale równocześnie eliminują korzyści podatkowe z tytułu odliczeń.

Warto już teraz uwzględnić nowe zasady w planowaniu finansowym i ewentualnie skonsultować się z doradcą podatkowym. Ocena opłacalności danej formy opodatkowania oraz analiza progów dochodowych pomoże w uniknięciu nieprzyjemnych niespodzianek w 2026 roku.