Progi podatkowe w PIT – którą formę opodatkowania wybrać?

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) w Polsce można rozliczać na kilka sposobów. Wybór odpowiedniej formy opodatkowania ma wpływ na wysokość należnego podatku oraz dostępnych ulg i odliczeń. W 2025 roku podatnicy mogą skorzystać z kilku opcji rozliczeniowych, które różnią się zasadami, wysokością stawek podatkowych oraz możliwością stosowania ulg.

Jakie są aktualne progi podatkowe i którą formę opodatkowania warto wybrać? W tym artykule omówimy dostępne opcje, wskazując na ich zalety i ograniczenia.

Formy opodatkowania w 2025 roku

Podatnicy w Polsce mają do wyboru cztery podstawowe formy opodatkowania:

• Skala podatkowa (zasady ogólne) – podatek progresywny, w którym obowiązują dwa progi podatkowe.
• Podatek liniowy – stała stawka podatku wynosząca 19%, niezależnie od wysokości dochodu.
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – uproszczona forma opodatkowania, w której podatek jest liczony od przychodu, bez możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu.

Każda z tych form ma swoje zalety i ograniczenia. Decyzja o wyborze właściwej formy opodatkowania powinna uwzględniać specyfikę działalności, poziom dochodów oraz możliwość korzystania z ulg podatkowych.

Skala podatkowa – progi podatkowe w 2025 roku

Skala podatkowa, czyli zasady ogólne, to podstawowa forma opodatkowania w Polsce. Podatek dochodowy naliczany jest według dwóch stawek: 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie oraz 32% dla dochodów powyżej tej kwoty. Podatnicy mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku, która w 2025 roku wynosi 30 000 zł, co oznacza, że dochody poniżej tego progu nie podlegają opodatkowaniu.

Skala podatkowa jest korzystna dla osób o niskich i średnich dochodach, które nie przekraczają drugiego progu podatkowego, a także dla podatników korzystających z ulg podatkowych (np. ulgi na dzieci, rehabilitacyjnej czy odliczeń związanych z działalnością gospodarczą). Jest również atrakcyjna dla przedsiębiorców z wysokimi kosztami uzyskania przychodu, które mogą obniżyć podstawę opodatkowania.

Podatek liniowy – stała stawka 19%

Podatek liniowy to opcja dla przedsiębiorców, którzy nie chcą rozliczać się według skali podatkowej. Charakteryzuje się stałą stawką 19%, niezależnie od wysokości osiąganego dochodu. Jest korzystny dla przedsiębiorców z wysokimi dochodami, którzy chcą uniknąć drugiego progu podatkowego (32%), a także dla osób, które nie korzystają z ulg podatkowych i nie potrzebują kwoty wolnej od podatku. Szczególnie dobrze sprawdza się w działalnościach o wysokiej marży zysku i niskich kosztach prowadzenia firmy.

Wadami podatku liniowego są brak możliwości skorzystania z kwoty wolnej od podatku (30 000 zł), brak ulg podatkowych (np. ulgi na dzieci czy wspólnego rozliczenia z małżonkiem) oraz konieczność prowadzenia pełnej księgowości.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – uproszczona forma rozliczenia

Ryczałt to uproszczona forma opodatkowania, w której podatek jest liczony od przychodu, bez możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu. Stawka ryczałtu zależy od rodzaju działalności:

17% – wolne zawody (lekarze, prawnicy),

12% – usługi IT,

8,5% – inne usługi,

5,5% – działalność budowlana,

5% – gastronomia,

3% – handel.

Główną wadą ryczałtu jest brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu, co może być niekorzystne dla firm ponoszących wysokie wydatki operacyjne. Ryczałt nie jest dostępny dla wszystkich branż, ponieważ obowiązuje ograniczony katalog działalności, które mogą korzystać z tej formy opodatkowania. Mimo ograniczeń ryczałt najlepiej sprawdza się w branżach usługowych i handlowych, gdzie koszty działalności są niskie, a stały i przewidywalny przychód ułatwia zarządzanie finansami.

Którą formę opodatkowania wybrać?

Wybór formy opodatkowania powinien zależeć od specyfiki działalności oraz poziomu dochodów.

• Dla osób o niskich i średnich dochodach (do 120 000 zł rocznie) skala podatkowa jest korzystna, ze względu na kwotę wolną od podatku i ulgi.
• Dla przedsiębiorców o wysokich dochodach podatek liniowy (19%) może być lepszym wyborem, jeśli nie korzystają z ulg.
• Dla firm usługowych i handlowych o niskich kosztach ryczałt może być opłacalnym rozwiązaniem, ale nie pozwala na odliczenie kosztów.

Przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z doradcą podatkowym, aby zoptymalizować zobowiązania podatkowe i uniknąć niekorzystnych konsekwencji.