Podatek liniowy w 2025 roku – zasady, korzyści i wady tej formy opodatkowania

Wraz z początkiem 2025 roku przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą ponownie stanęli przed wyborem formy opodatkowania. Jedną z najczęściej rozważanych opcji pozostaje podatek liniowy – rozwiązanie, które od lat postrzegane jest jako korzystne przede wszystkim dla firm osiągających wyższe dochody. Jednak zanim podatnik zdecyduje się na tę formę opodatkowania, powinien dokładnie przeanalizować zarówno jej zalety, jak i ograniczenia, ponieważ podatek liniowy, mimo atrakcyjnej stawki 19%, nie zawsze okazuje się najbardziej opłacalnym wyborem.

Na czym polega podatek liniowy?

Podatek liniowy to forma opodatkowania, w której przedsiębiorca rozlicza się według jednolitej, stałej stawki podatku wynoszącej 19%. Oznacza to, że wysokość daniny nie rośnie wraz z dochodem – w przeciwieństwie do skali podatkowej, gdzie po przekroczeniu progu 120 000 zł stawka wzrasta z 12% do 32%. Z tego powodu rozwiązanie to jest szczególnie interesujące dla podatników, u których roczne dochody znacząco przekraczają pierwszy próg podatkowy. Jednak podatek liniowy wiąże się również z istotnymi ograniczeniami w zakresie ulg oraz preferencji rodzinnych.

Aby móc skorzystać z tej formy opodatkowania, przedsiębiorca musi złożyć odpowiednie oświadczenie – najczęściej za pośrednictwem systemu CEIDG. Termin na dokonanie wyboru upływa 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskano pierwszy przychód z działalności, co w praktyce oznacza, że większość przedsiębiorców powinna dokonać wyboru do 20 lutego 2025 r.

Kto może, a kto nie może wybrać podatku liniowego?

Przepisy przewidują istotne ograniczenia w stosowaniu podatku liniowego. Z preferencji tej nie mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy w ramach działalności świadczą usługi na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy, jeżeli usługi te odpowiadają czynnościom wykonywanym wcześniej w ramach stosunku pracy. Odejście od tego ograniczenia jest możliwe dopiero od kolejnego roku podatkowego po zakończeniu współpracy etatowej. Zasada ta ma zapobiegać fikcyjnemu „przekształcaniu” etatów w działalność gospodarczą wyłącznie w celu obniżenia podatku.

Należy także pamiętać, że podatek liniowy obejmuje jedynie dochody z działalności gospodarczej. Dochody uzyskiwane z innych źródeł, takich jak praca na etacie, nie łączą się z dochodami z firmy i wymagają złożenia osobnego zeznania podatkowego. Dla niektórych przedsiębiorców może to oznaczać konieczność składania dwóch rocznych deklaracji.

Korzyści podatku liniowego w 2025 roku

Największą zaletą podatku liniowego pozostaje stała stawka 19% niezależnie od poziomu dochodów. Przy rocznych dochodach przekraczających 120 000 zł różnica względem skali podatkowej staje się znacząca i może sięgać kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Dodatkowym atutem jest możliwość rozliczenia rzeczywistych kosztów uzyskania przychodu, co pozwala na efektywne obniżenie podstawy opodatkowania.

Przedsiębiorcy korzystający z podatku liniowego mogą również odliczać składki na ubezpieczenia społeczne – zarówno poprzez odliczenie od dochodu, jak i poprzez zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów. Składka zdrowotna także podlega odliczeniu, jednak w ograniczonym zakresie – limit w 2025 roku wynosi 12 900 zł, co oznacza, że podatnik nie może odliczyć więcej zapłaconych składek niż wskazana kwota.

Wbrew powszechnej opinii, podatek liniowy nie zamyka drogi do wszystkich ulg, choć zakres preferencji jest węższy niż w przypadku skali podatkowej. Z liniowki mogą korzystać m.in. ulga badawczo-rozwojowa, ulga B+R, ulga na ekspansję, ulga IP BOX czy ulga na robotyzację. To sprawia, że przedsiębiorcy inwestujący w rozwój firmy lub innowacje nadal mają możliwość optymalizacji podatkowej.

Ograniczenia i wady podatku liniowego

Stała stawka 19% brzmi atrakcyjnie, ale podatek liniowy wiąże się z poważnymi ograniczeniami. Przedsiębiorca rezygnuje z szeregu preferencji, w tym z możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem oraz z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Oznacza to, że rodziny tracą dostęp do istotnych korzyści podatkowych, co w niektórych przypadkach może skutkować wyższym podatkiem niż na zasadach ogólnych, mimo korzystnej stawki liniowej.

Liniowcy nie skorzystają także z wielu popularnych ulg, takich jak ulga na dzieci, ulga na internet, ulga rehabilitacyjna czy możliwość odliczenia niektórych darowizn. W praktyce oznacza to, że opłacalność podatku liniowego nie zależy wyłącznie od wysokości dochodów, ale również od sytuacji rodzinnej, zdrowotnej czy inwestycyjnej przedsiębiorcy.

Warto również podkreślić, że przedsiębiorcy opodatkowani liniowo muszą pamiętać o obowiązku składania osobnych deklaracji PIT, jeśli osiągają także dochody poza działalnością gospodarczą. Dla części podatników może to być uciążliwe, zwłaszcza gdy uzyskują wieloma kanałami różne rodzaje dochodów.

Jakie ulgi i odliczenia są dostępne?

Mimo ograniczeń, w podatku liniowym nadal istnieje szeroki katalog ulg, które pozwalają obniżyć podstawę opodatkowania. W 2025 roku przedsiębiorcy mogą korzystać z takich preferencji jak ulga badawczo-rozwojowa, ulga dla rodzin 4+, ulga IP BOX, ulga na ekspansję czy ulga na robotyzację i prototypy. Dostępne jest także odliczenie wpłat na IKZE oraz darowizn na określone cele związane z kształceniem zawodowym – z limitem do 6% dochodu.

Możliwość zastosowania tych preferencji sprawia, że przedsiębiorcy inwestujący w rozwój, technologie oraz działalność innowacyjną mogą realnie obniżyć swój podatek. Warto jednak pamiętać, że każda z ulg ma odrębne zasady stosowania i wymaga odpowiedniego udokumentowania.

Czy podatek liniowy w 2025 roku się opłaca?

W praktyce decyzja o wyborze podatku liniowego powinna być poprzedzona dokładną analizą finansów przedsiębiorcy. Najczęściej rozwiązanie to jest korzystne przy dochodach przekraczających pierwszy próg podatkowy, ale nie jest to zasada absolutna. Jeżeli przedsiębiorca korzysta z licznych ulg rodzinnych lub preferencji dostępnych na zasadach ogólnych, podatek liniowy może okazać się mniej korzystny, mimo niższej nominalnej stawki.

Dlatego też wybór formy opodatkowania powinien być każdorazowo dostosowany do specyfiki prowadzonej działalności oraz indywidualnej sytuacji podatnika. W 2025 roku, podobnie jak w latach poprzednich, nie ma jednego, uniwersalnego rozwiązania dla wszystkich. Najlepszą decyzję można podjąć dopiero po uwzględnieniu kosztów, planowanych inwestycji, wysokości składek, dostępnych ulg i form rozliczeń rodzinnych.