Kto może skorzystać z ulgi mieszkaniowej w PIT i jakie wydatki można odliczyć?

Sprzedaż nieruchomości przed upływem pięciu lat od zakupu wiąże się z koniecznością zapłaty 19% podatku dochodowego od uzyskanego zysku. Istnieje jednak możliwość skorzystania z ulgi mieszkaniowej, która pozwala na uniknięcie lub obniżenie tej daniny. Ulga mieszkaniowa jest formą zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku dochodowego, pod warunkiem, że uzyskane środki zostaną przeznaczone na cele mieszkaniowe. W artykule przedstawiono zasady korzystania z tej ulgi, wymagania oraz procedurę zgłoszeniową, które są kluczowe dla osób planujących sprzedaż nieruchomości.

Ulga mieszkaniowa – na czym polega i dla kogo jest przeznaczona?

Ulga mieszkaniowa to forma zwolnienia z podatku dochodowego od zysku uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości. Warunkiem skorzystania z ulgi jest przeznaczenie uzyskanych środków na własne cele mieszkaniowe. Zasady te określa art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT. Ulga nie jest odliczeniem od dochodu, lecz całkowitym lub częściowym zwolnieniem z obowiązku zapłaty 19% podatku dochodowego.

Z ulgi mogą skorzystać osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej związanej z handlem nieruchomościami. Główne warunki obejmują sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat od jej nabycia lub wybudowania. Ulga dotyczy sprzedaży domu, mieszkania, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu czy gruntu.

Trzy warunki, które musisz spełnić, by skorzystać z ulgi

Aby skorzystać z ulgi mieszkaniowej, należy spełnić trzy podstawowe warunki. Niedopełnienie któregokolwiek z nich skutkuje utratą prawa do zwolnienia z podatku.

Warunek 1: Sprzedaż nieruchomości w odpowiednim czasie (zasada 5 lat)

Sprzedaż nieruchomości musi nastąpić przed upływem 5 lat od jej nabycia lub wybudowania. Ważne jest, że okres ten liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość została nabyta, a nie od daty samej transakcji. Przykładowo, jeśli nieruchomość została nabyta w maju 2019 roku, pięcioletni okres upływa dopiero 31 grudnia 2024 roku. Oznacza to, że sprzedaż bez podatku będzie możliwa dopiero od 1 stycznia 2025 roku.

Warunek 2: Wydatkowanie środków na cele mieszkaniowe (zasada 3 lat)

Uzyskane z transakcji pieniądze muszą zostać przeznaczone na cele mieszkaniowe. Przedsiębiorca ma 3 lata od końca roku, w którym nastąpiła sprzedaż nieruchomości, na wydanie tych środków. Wydatki muszą mieścić się w katalogu uprawniającym do ulgi. Przykładowo, jeśli sprzedaż miała miejsce w 2024 roku, termin na wydatkowanie środków upływa 31 grudnia 2027 roku.

Warunek 3: Złożenie deklaracji PIT-39

Aby skorzystać z ulgi, należy złożyć formularz PIT-39 do 30 kwietnia roku następującego po roku sprzedaży nieruchomości. W deklaracji wykazuje się przychód ze sprzedaży, koszty uzyskania przychodu, dochód oraz kwotę dochodu, która będzie zwolniona z podatku. Niezłożenie deklaracji w terminie może skutkować utratą prawa do ulgi.

Jakie wydatki kwalifikują się do ulgi mieszkaniowej?

Aby skorzystać z ulgi, wydatki muszą mieścić się w określonym katalogu. Jest to katalog zamknięty, co oznacza, że inne wydatki, nawet te związane z przeprowadzką, nie będą brane pod uwagę. Wśród kwalifikujących się wydatków znajdują się:

Nabycie nowej nieruchomości

Do wydatków kwalifikujących się na cele mieszkaniowe zalicza się zakup nowej nieruchomości, zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym. Nieruchomość może znajdować się w Polsce lub w innych krajach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej. Dotyczy to:

• Budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,
• Lokalu mieszkalnego,
• Spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
• Gruntu związane z budynkiem mieszkalnym.

Budowa, remont i adaptacja

Do ulgi kwalifikują się także wydatki związane z budową, rozbudową, remontem lub adaptacją nieruchomości. Koszty materiałów budowlanych oraz usług firm budowlanych również mogą zostać odliczone. Dotyczy to budowy domu, przebudowy istniejącego budynku, czy adaptacji strychu na cele mieszkalne.

Spłata kredytu mieszkaniowego

Pieniądze ze sprzedaży nieruchomości można również przeznaczyć na spłatę kredytu mieszkaniowego. Spłata może dotyczyć kredytu zaciągniętego na sprzedaną nieruchomość lub na inną, którą wykorzystuje się na cele mieszkaniowe. Przykładowo, jeśli sprzedaje się mieszkanie obciążone hipoteką, środki mogą zostać użyte na spłatę tego kredytu.

Zakup AGD i mebli w zabudowie

Zakup sprzętu AGD i mebli w zabudowie również kwalifikuje się do ulgi mieszkaniowej. Dotyczy to sprzętu trwale związanych z nieruchomością, takich jak kuchenki, lodówki, zmywarki, pralki, oraz mebli takich jak zabudowa kuchenna, szafy wnękowe czy garderoby.

Dokumentowanie wydatków i rozliczenie ulgi – jak to zrobić?

Aby skorzystać z ulgi, należy dokładnie dokumentować wszystkie wydatki związane z celami mieszkaniowymi. Podstawowymi dowodami są faktury VAT. Akceptowane są również akty notarialne, umowy z wykonawcami oraz potwierdzenia przelewów bankowych.

Wszystkie dokumenty należy przechowywać przez 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym złożono deklarację PIT-39. Kwotę zwolnienia oblicza się proporcjonalnie, według wzoru: dochód ze sprzedaży x (wydatki na cele mieszkaniowe / przychód ze sprzedaży). Jeśli wydasz cały przychód, cały dochód zostanie zwolniony z podatku.