- 37-300 Leżajsk, pl. Targowy 8
- biuro@biuro-ak.pl
Baza wiedzy
Jednorazowa amortyzacja od lat stanowi jedno z najbardziej praktycznych narzędzi podatkowych, pozwalających przedsiębiorcom na szybkie ujęcie wydatków inwestycyjnych w kosztach uzyskania przychodów. To rozwiązanie szczególnie cenione przez małe firmy oraz osoby rozpoczynające działalność gospodarczą, ponieważ umożliwia natychmiastowe obniżenie podstawy opodatkowania bez konieczności rozkładania odpisów na wiele lat.
W 2026 roku mechanizm ten nadal będzie dostępny, jednak możliwość skorzystania z jednorazowych odpisów zależy od spełnienia precyzyjnie określonych warunków. Poniżej przedstawiamy zasady, limity i wyjątki, które warto znać przed podjęciem decyzji o amortyzacji inwestycji w trybie jednorazowym.
Najprostszą formą jednorazowej amortyzacji jest bezpośrednie zaliczenie do kosztów wydatku na zakup środka trwałego o wartości początkowej nieprzekraczającej 10 000 zł. Jeżeli przedsiębiorca nabywa składnik majątku spełniający definicję środka trwałego i jego wartość nie przekracza wskazanego progu, może ująć wydatek jednorazowo już w miesiącu przekazania go do używania. Takie rozwiązanie jest całkowicie niezależne od statusu przedsiębiorcy – skorzystać z niego mogą wszyscy podatnicy PIT i CIT, bez limitów kwotowych dotyczących amortyzacji.
Jeżeli jednak wartość składnika majątku przekracza 10 000 zł, podatnik musi zastosować amortyzację według zasad ogólnych, chyba że posiada prawo do jednorazowej amortyzacji w jednym z dwóch dostępnych limitów: 50 000 euro lub 100 000 zł.
Z możliwości dokonania jednorazowego odpisu w ramach limitu odpowiadającego równowartości 50 000 euro mogą skorzystać wyłącznie dwie grupy podatników: mali podatnicy oraz przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą. Limit ten w przeliczeniu na rok podatkowy wynosi około 230 000 zł.
W przypadku podatników rozpoczynających działalność istnieją jednak istotne wyłączenia. Podatnik PIT nie ma prawa do jednorazowej amortyzacji, jeśli w roku rozpoczęcia działalności lub w okresie dwóch lat poprzedzających rozpoczęcie prowadził działalność gospodarczą samodzielnie, był wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną lub działalność taką prowadził jego małżonek – pod warunkiem istnienia wspólności majątkowej. Podatnik CIT natomiast traci prawo do ulgi, jeśli działalność została utworzona w wyniku przekształceń, połączeń, podziałów albo poprzez wniesienie przedsiębiorstwa lub znaczących składników majątku do nowej spółki.
Status małego podatnika przysługuje natomiast tym przedsiębiorcom, których przychody za poprzedni rok podatkowy (wraz z VAT) nie przekroczyły równowartości 2 000 000 euro. Dla roku 2026 limit ten odnosi się do przychodów osiągniętych w roku 2025.
W ramach ulgi 50 000 euro jednorazowej amortyzacji podlega wyłącznie określona grupa środków trwałych, zaliczonych do grupy 3–8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyjątkiem samochodów osobowych. Oznacza to, że preferencyjny odpis można zastosować m.in. do kotłów i maszyn energetycznych, urządzeń technicznych, maszyn ogólnego i specjalistycznego zastosowania, a także narzędzi, wyposażenia czy środków transportu (poza pojazdami osobowymi).
Odpis może być dokonany wyłącznie w roku podatkowym, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji. Oznacza to, że amortyzacja jednorazowa nie może zostać rozłożona na lata ani wykorzystana w kolejnym roku podatkowym w odniesieniu do niezamortyzowanej części. Co istotne, ulga ta stanowi formę pomocy de minimis, dlatego podatnik musi posiadać możliwość jej wykorzystania w ramach przysługujących mu limitów pomocy.
Drugim rozwiązaniem jest możliwość zastosowania jednorazowej amortyzacji w ramach limitu 100 000 zł. W przeciwieństwie do ulgi 50 000 euro z tego rozwiązania mogą korzystać wszyscy podatnicy – bez względu na moment rozpoczęcia działalności czy wysokość osiąganych przychodów.
Odpisowi jednorazowemu podlegają jednak wyłącznie fabrycznie nowe środki trwałe z grup 3–6 oraz 8 KŚT. Podobnie jak w pierwszym limicie, odpis może zostać dokonany tylko w roku podatkowym wprowadzenia środka trwałego do ewidencji.
Aby skorzystać z ulgi, przedsiębiorca musi spełnić jeden z dwóch warunków wartościowych: albo wartość początkowa jednego środka trwałego musi wynosić co najmniej 10 000 zł, albo łączna wartość co najmniej dwóch środków przekracza 10 000 zł, przy czym każdy z nich musi kosztować więcej niż 3 500 zł. Do limitu 100 000 zł wliczają się zarówno odpisy amortyzacyjne, jak i ewentualne przedpłaty na poczet zakupu środków trwałych.
W praktyce jednorazowej amortyzacji nie można stosować w sposób dowolny. Wykluczona jest m.in. sytuacja, w której podatnik chciałby dokonać częściowej amortyzacji w ramach limitu w jednym roku, a następnie kontynuować jednorazowy odpis w kolejnym. Raz rozpoczęta amortyzacja musi być kontynuowana według zasad ogólnych – liniowych lub degresywnych. Przepisy nie przewidują możliwości wykorzystywania limitów amortyzacji jednorazowej w sposób „sekwencyjny”.